Pańszczyzna fizyczna na pustelni Natanka

Pańszczyzna była głównym czynnikiem powstania folwarku pańszczyźnianego, a zwiększanie ucisku pańszczyźnianego doprowadzało do zbiegostwa chłopów i buntów chłopskich na terenie całej Europy.

Przeciwnikami pańszczyzny byli w Czechach taboryci, a w Polsce bracia polscy. Pańszczyzna zaczęła zanikać w Europie od XIV wieku, ale utrzymywała się na niektórych terytoriach, m.in. w środkowej Europie do XIX wieku. Na terenie pustelni w Grzechyni została przywrócona przez Piotra Natanka.

Konwencja w sprawie niewolnictwa z 1926 w art. 5 zobowiązuje strony by praca przymusowa lub obowiązkowa nie pociągała za sobą warunków równoznacznych z niewolnictwem i by była wymagana tylko dla celów publicznych, tam gdzie istnieje dla innych celów powinna zostać zniesiona, a póki istnieje będzie ona stosowana tylko wyjątkowo, za odpowiednim wynagrodzeniem i pod warunkiem, że nie pociągnie za sobą zmiany zwykłego miejsca zamieszkania.

Konwencja Genewska z 1956 zalicza pańszczyznę do instytucji i praktyk zbliżonych do niewolnictwa, definiując ją jako stan lub sytuację dzierżawcy, który na mocy prawa, zwyczaju lub porozumienia jest zobowiązany mieszkać i pracować na ziemi stanowiącej własność innej osoby oraz wykonywać pewne określone usługi na rzecz danej osoby niezależnie od tego, czy czynności takie byłyby odpłatne, czy też nie, oraz jest pozbawiony wolności przeprowadzenia zmiany swego stanu. Konwencja zobowiązuje państwa-strony do całkowitego zniesienia lub uchylenia takich instytucji i praktyk.

Międzynarodowa Organizacja Pracy w art. 3 Konwencji Nr 182 zalicza pańszczyznę do najgorszych form pracy dzieci, które to formy pracy powinny być zakazane

.



Komentarze