Teologiczny słownik kemetystyczny

Słownik terminów teologicznych w kolejności alfabetycznej

Uwaga: niektóre z nazw przytoczonych w języku egipskim może posiadać wiele podobnych wariantów pisowni. W tym glosariuszu zostały wykorzystane te najczęściej spotykane.

I. Glosariusz bytów duchowych, mniejszych bóstw, demonów i terminów teologicznych.

Akhu – Usprawiedliwieni/Błogosławieni Zmarli. Akh to forma doskonałej duszy, którą uzyskuje się po korzystnym sądzie Ozyrysa, przedstawiana jest jako czapla.

Apep – Wężowy demon znany również jako Rerek, czy Nehra-hra. Największy z wrogów Ra, który stara się go pokonać każdej nocy. Starożytni Egipcjanie kreślili lub uszkadzali jego imiona, aby nie dodawać mu mocy, dzisiejsi kemetyści postępują podobnie. Według jednej z przesłanek, zrodzony został ze śliny Bogini Neit.

Ba – Jedna z form duszy w zaświatach, często przedstawiana jako ptak z ludzką głową. Dusza-ba uzyskuje odrębną egzystencję dopiero po śmierci człowieka. Dzięki niej zmarły może swobodnie poruszać się w świecie duchowym i przyjmować odmienne formy.

Babai/Babi – Mniejsze Bóstwo lub demon, pożerający wnętrzności grzeszników w zaświatach.

Druga śmierć – W zależności od kontekstu oznacza potępienie lub anihilację duszy po śmierci człowieka. Znany jest szereg zaklęć z Księgi Wychodzenia za Dnia, który ma uratować zmarłego przed drugą śmiercią, właśnie w kontekście anihilacji.

Drzewo-Iszed – Drzewo persei w Heliopolis, które zostało połamane w czasie walki pomiędzy Ra i jego wrogami. Na jego liściach Seszat i Dżehuti mieli zapisywać tytulaturę faraona.

Enneada – Grupa dziewięciu Bóstw. Termin najczęściej odnosi się do dziewiątki heliopolitańskiej: Atuma, Szu, Tefnut, Nut, Geba, Ozyrysa, Seta, Izydy i Neftydy; ale może odnosić się również do każdej większej grupy Bogów.

Filar-Dżed – Obiekt kultowy, poświęcony Ozyrysowi, Ptahowi i Sokarowi. Nazywany jest też kręgosłupem Ozyrysa.

Genegen Uer – Wielki Gęgacz, pierwotna gęś, forma Boga-stwórcy, utożsamiana m.in. z Amunem-Ra i Dżehutim. Z jego jaja powstało wszelkie stworzenie, wg mitu hermopolitańskiego.

Ib – Duchowe serce człowieka. Zapisuje w sobie informacje na temat moralności swojego właściciela – każdy jego dobry i zły uczynek. Do fizycznego organu serca, zapisującego w sobie ludzką osobowość (dzisiaj wiemy, że to rola mózgu), najczęściej odnosi się słowo hati.

Jezioro (Dwóch) Noży – Święte wody Hermopolis, gdzie Bóg-słońce przybył ku istnieniu. Termin może odnosić się również do wschodniego horyzontu, za każdym razem kiedy wschodzi słońce.

Jezioro Ma’at – Nazwa zbiornika wodnego znajdującego się w pobliżu Herakleopolis (Nen Nisut), które odgrywało istotną rolę w wierzeniach pozagrobowych. ,,Żeglowanie po Jeziorze Ma’at” mogło być metaforą dla właściwego postępowania i aluzją do podróży Ra po niebie.

Ka- Energia życiowa człowieka, zrodzona wraz z nim i będąca jego duchowym sobowtórem. Obecna za życia, jak i po śmierci. Dusza-ka jest tą, która po śmierci odnosi pożytek z ofiar składanych dla zmarłych.

Kemet – Czarna Ziemia; urodzajna nizina Nilu, stojąca w opozycji do Czerwonej Ziemi (pustyni). Nazwa odnosi się do żyznego czarnego mułu nilowego. Kemet jest swoistą duchową ojczyzną kemetystów.

Ma’at – indywidualna zasada etycznego postępywania; istota życia, dzięki której wszystko może kontynuować swoją egzystencję, czasem rozumiana jest jako powietrze na którym żyją Bogowie i usprawiedliwione duchy. Personifikowana w postaci Bogini ze strusim piórem. Również: porządek kosmiczny ustanowiony przez Ra na początku świata, którego przeciwieństem jest isfet (tłumaczone m.in. jako złoczynienie i zniszczenie).

Mosu Badesz – Termin tłumaczony jako: Dzieci Impotencji, Dzieci Słabości, Dzieci Rebelii. Obelżywe nazewnictwo odnoszące się do wrogów Ra.

Mutu – Nieusprawiedliwieni Zmarli. Termin odnosi się do wszystkich złych duchów, które tymczasowo uniknęły pośmiertnej kary/egzekucji i które powracają na ziemię aby krzywdzić  żywych ludzi.

Neczeru – Bogowie; Neczer – Bóg; Neczeret – Bogini.

Niezmęczone gwiazdy – Ciała niebieskie, w tym planety, które nie były widoczne przez cały rok na egipskim niebie. Należą do nich m.in. gwiazdy dekanalne, planety układu słonecznego widzialne gołym okiem, Syriusz (Sopdet) i gwiazdozbiór Oriona (Sah).

Niezniszczalne gwiazdy – Gwiazdy okołobiegunowe, które nigdy nie wschodzą, ani nie zachodzą. Należą do nich m.in. gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy i asteryzm Wielkiego Wozu.

Oko Horusa – Wykłute przez Seta, przywrócone przez Tota. Może być utożsamiane z księżycem i jego fazami. Jego staroegipska nazwa to Udżat/Uedżat, co dosłownie tłumaczy się jako ,,zdrowe/trwałe”.

Oko Ra – Epitet Bogiń uważanych za córki Ra. Termin może odnosić się też zarówno do słońca, jak i do księżyca. Z księżycowym Okiem Ra związany jest mit o Odległej Bogini, jego córce, która powraca do niego każdej pełni, a każdego nowiu jest od niego najdalej oddalona.

Pola Ofiar, Pola Trzcin – Rajskie miejsce w którym zamieszkują Błogosławieni Zmarli. Według niektórych przesłanek Pola Ofiar, i Pola Trzcin to dwa odmienne miejsca. Gdzie indziej natomiast są to nazwy synonimiczne.

Ren – Imię, w starożytnym Egipcie uważane za część duszy. Każdy z Bogów posiada swoje tajemne imię lub imiona, nieznane nikomu. Poznanie części lub całości imienia demona pozwalało rytualiście zapanować nad nim. Celowe wymazanie imienia zmarłej osoby miało z kolei zaszkodzić jego życiu w zaświatach; imiona więc miały zawierać część esencji każdego bytu.

Ryba-Abdżu – Forma Boga Horusa, lub Ra. Ostrzega barkę Ra w zaświatach przed wrogami.

Strzały Roku – Posłańcy Bogini Sakhmet i Bastet przynoszące choroby sezonowe. Ich staroegipska nazwa to szeseru. Inwokacje przeciwko nim odmawia się w czasie Dni Epagomenalnych.

Synowie Horusa- Cztery mniejsze Bóstwa, chroniące cztery z najważniejszych organów zmarłego. Powiązani są z czwórką Szlachetnych Dam. Ich imiona to: Hapi, Duamutef, Kebehsenuef i Imseti.

Szut – Również znane jako Szujet oraz Khaibit; wszystkie one oznaczają cień człowieka. Cień uważany był za część ludzkiej duszy. Jego funkcja w życiu pozagrobowym nie jest do końca jasna. Cień mógł pomagać zmarłemu w wydostaniu się z jego grobowca, lub był pierwszą formą jaką przyjmował zmarły.

Szlachetne Damy – Termin odnoszący się do czterech Bogiń powiązanych z Czterema Synami Horusa. Są to: Izyda, Neftyda, Serket i Neit.

Ueputju/Uputi/Iputi – Bogowie/demony posłańcy. Termin może odnosić się do demonów chorób, kontrolowanych przez Boginie takie jak Sakhmet i Bastet; jak i do demonów ochraniających Błogosławionych Zmarłych w zaświatach.

Wielka Piątka – Bogowie urodzeni w ciągu pięciu Dni Epagomenalnych, kolejno: Ozyrys, Horus-Starzec, Set, Izyda i Neftyda.

Zachodni, (Mieszkańcy Zachodu) – Zmarli. Zachód, obok północnego nieba, to kierunek w którym udają się zmarli na swój wieczny spoczynek.

Źródło:

https://kemetyzm.pl/slownik/