Kwanzaa


Kwanzaa ( / K w ɑ n . Z ə / ) - obchodzone w Stanach Zjednoczonych oraz w świecie zachodnim przez diasporę afrykańską, upamiętniające afrykańskie dziedzictwo w kulturze amerykańskiej, celebrowane jest od 26 grudnia do 1 stycznia, a kończy się wspólną ucztą zwaną Karamu, która zwykle odbywa się w szóstym dniu. Święto zostało wymyślone przez dr Maulana Karengę w oparciu o afrykańskie tradycje dożynkowe z różnych części Afryki, w tym Afryki Zachodniej i Południowo-Wschodniej . Kwanzaa po raz pierwszy obchodzona była w 1966 roku.

Karenga stworzył święto Kwanzaa w 1966 roku w następstwie zamieszek w Watts jako specjalnie afroamerykańskie święto. Karenga powiedział, że jego celem było „dać Czarnym alternatywę dla istniejących świąt (Bożego Narodzenia) i dać im możliwość świętowania swojej historii, zamiast po prostu naśladować praktyki dominującego społeczeństwa”. Dla Karengi, głównej postaci ruchu Black Power w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, stworzenie takich świąt również podkreśliło zasadniczą przesłankę, że „przed gwałtowną rewolucją trzeba mieć kulturową rewolucję i kierunek ”. 

Według niego, nazwa Kwanzaa pochodzi od wyrażenia matunda ya kwanza, w języku suahili oznaczającego „pierwsze owoce”. Święta pierwszych owoców istnieją w Afryce Południowej , obchodzone w grudniu / styczniu wraz z południowym przesileniem, a Karenga został częściowo zainspirowany relacją, którą przeczytał o festiwalu Zulusów Umkhosi Wokweshwama. Postanowiono przeliterować nazwę święta dodatkowym „a”, tak aby miało symboliczne siedem liter. 

We wczesnych latach istnienia Kwanzaa Karenga powiedział, że miała to być alternatywa dla Bożego Narodzenia. Wierzył, że Jezus był psychotyczny, a chrześcijaństwo było „białą” religią, której Czarni ludzie powinni unikać. Gdy Kwanzaa zyskała zwolenników wśród głównego nurtu, Karenga zmienił swoje stanowisko, aby praktykujący chrześcijanie nie byli wyobcowani, stwierdzając w książce Kwanzaa: A Celebration of Family, Community and Culture z 1997 r. , że „Kwanzaa nie została stworzona po to, by dać ludziom alternatywę dla ich własnej religii lub świąt religijnych ”.  Wielu Afroamerykanów, którzy obchodzą Kwanzaa, robi to oprócz obchodzenia Bożego Narodzenia.

Po powstaniu w Kalifornii, Kwanzaa rozprzestrzeniła się poza Stany Zjednoczone. 


Kwanzaa celebruje to, co jej założyciel nazwał siedmioma zasadami Kwanzaa lub Nguzo Saba (pierwotnie Nguzu Saba - siedem zasad dziedzictwa afrykańskiego). Zostały opracowane w 1965 roku, rok przed samą Kwanzą. Te siedem zasad składa się na Kawaida, słowo w języku suahili oznaczające „pospolity”. Każdy z siedmiu dni Kwanzaa poświęcony jest jednej z następujących zasad:

  • Umoja (Jedność): dążyć do utrzymania jedności w rodzinie, społeczności, narodzie i rasie.
  • Kujichagulia (Samostanowienie): definiowanie i nazywanie siebie, a także tworzenie i mówienie za siebie
  • Ujima (Praca zbiorowa i odpowiedzialność): budowanie i utrzymywanie naszej wspólnoty razem, uczynienie problemów naszych braci i sióstr naszymi problemami i wpólne ich rozwiązywanie.
  • Ujama (Spółdzielczość): budowanie i utrzymywanie własnych sklepów i innych firm oraz wspólne czerpanie z nich korzyści.
  • Nia (Celowość): aby nasze wspólne powołanie stało się budową i rozwojem naszej społeczności w celu przywrócenia naszym ludziom ich tradycyjnej wielkości.
  • Kuumba (Kreatywność): robić zawsze tyle, ile możemy, w sposób, w jaki możemy, aby nasza społeczność była lepsza i dostatniejsza niż ją odziedziczyliśmy.
  • Imani (Wiara): wierzyć całym sercem w naszych ludzi, naszych rodziców, naszych nauczycieli, naszych przywódców oraz w prawość i zwycięstwo naszej walki.


Do świątecznych symboli Kwanzaa należy mata (Mkeka), na której umieszczone są inne symbole: Kinara ( świecznik na siedem świeczek ), Mishumaa Saba (siedem świec), Mazao (uprawy), Mahindi ( kukurydza ), Kikombe cha Umoja (puchar jedności) za upamiętnienie i wręczanie shukrani (podziękowania) przodkom afrykańskim i Zawadi (prezenty). Uzupełniające reprezentacje m.in. plakat Nguzo Saba i czarno-czerwono-zielona flaga oraz afrykańskie książki i dzieła sztuki - wszystkie mają reprezentować wartości i koncepcje odzwierciedlające kulturę afrykańską oraz wkład w budowanie i wzmacnianie społeczności. Kłosy zboża reprezentują świętujące dzieci, a kukurydza może być częścią świątecznego posiłku.



Rodziny świętujące Kwanzaa dekorują swoje gospodarstwa domowe przedmiotami sztuki, kolorowymi afrykańskimi sukniami, takimi jak kente, zwłaszcza noszącymi kaftany przez kobiety oraz świeżymi owocami, które reprezentują afrykański idealizm. Zwyczajowo włącza się dzieci do ceremonii Kwanzaa oraz okazuje szacunek i wdzięczność przodkom. Ofiarowania są wspólne, zazwyczaj za pomocą wspólnego kielicha Kikombe cha Umoja, podawanego wszystkim celebransom. Nie-Afroamerykanie również świętują Kwanzaa. Życzeniem świątecznym jest „Joyous Kwanzaa”. 

Ceremonia Kwanzaa może obejmować bębnienie i wybory muzyczne, libacje, czytanie Przysięgi afrykańskiej i zasad czerni, refleksję nad barwami panafrykańskimi, dyskusję na temat afrykańskiej zasady dnia lub rozdziału w historii Afryki, rytuał świec, występ artystyczny i wreszcie święto wiary ( Karamu Ya Imani ). Pozdrowieniem na każdy dzień Kwanzaa jest Habari Gani?, co w języku suahili oznacza „Jak się masz?” 

Początkowo obserwatorzy z Kwanzaa unikali mieszania święta lub jego symboli, wartości i praktyk z innymi świętami, ponieważ naruszałoby to zasadę Kujichagulia (samostanowienie), a tym samym naruszałoby integralność święta, która jest częściowo z zamiarem odzyskania ważnych afrykańskich wartości. Dzisiaj niektóre rodziny afroamerykańskie świętują Kwanzaa razem z Bożym Narodzeniem i Nowym Rokiem .

Popularność obchodów Kwanzaa spadła wraz ze spadkiem popularności ruchu czarnych separatystów.  Zainteresowanie Kwanzaa zmiejszyło się zarówno w kontekście społecznym, jak i komercyjnym.  Od 500 tysięcy do 2 milionów Amerykanów obchodziło Kwanzaa, czyli od jednego do pięciu procent Afroamerykanów. 

Począwszy od lat 90. święto stało się coraz bardziej skomercjalizowane i pojawiły się obawy, że zaszkodzi to wartościom świątecznym. 

Pierwszy znaczek Kwanzaa, zaprojektowany przez Synthię Saint James, został wydany przez Urząd Pocztowy Stanów Zjednoczonych w 1997 roku, a w tym samym roku Bill Clinton wydał pierwszą deklarację prezydencką z okazji tego święta. W grudniu 2019 roku prezydent Trump wysłał „pozdrowienia do obchodzących święto Kwanzaa zarówno w Stanach Zjednoczonych, jak i na całym świecie”.




Flaga panafrykańska, flaga afroamerykańska – trójkolorowa flaga składająca się z trzech równych poziomych pasów o kolorze (od góry) czerwonym, czarnym i zielonym. To jej kolory posiada świecznik kinara.


Flagę zaprojektowało Powszechne Stowarzyszenie Postępu Murzynów i Liga Społeczeństw Afrykańskich (ang. Universal Negro Improvement Association and African Communities League, UNIA-ACL), którego liderem był działacz praw czarnej ludności Marcus Garvey. Została ona formalnie przyjęta oraz wpisana przez UNIA-ACL do deklaracji stowarzyszenia 13 sierpnia 1920. Różne odmiany flagi mogą być i są używane w wielu krajach położonych w Afryce i Ameryce, aby symbolizować panafrykańską ideologię. Wiele panafrykańskich organizacji i ruchów często stosuje kolory flagi w swoich logo i emblematach.

Trzy kolory na fladze panafrykańskiej reprezentują:

     czerwony – krew, która jednoczy wszystkich ludzi o pochodzeniu afrykańskim, oraz krew przelaną w walce o wolność,

     czarny – siłę oraz czarnych ludzi, których istnienie jako naród, jednak nie jako państwo narodowe, jest trwałe dzięki wspólnej fladze,

     zielony – obfite bogactwa naturalne Afryki.


Źródła:

https://en.wikipedia.org/wiki/Kwanzaa

https://pl.wikipedia.org/wiki/Flaga_panafryka%C5%84ska


Komentarze