Papież, który zezwolił na stosowanie tortur

Oficjalnie na tortury zezwolił papież Innocenty IV w swojej bulli „Ad extirpanda” w 1252 roku, gdyż wcześniej wcale nie były aż tak popularne, jak to się uważa. To dla wielu pewnie zaskakujące, ale to właśnie Inkwizycja upowszechniła stosowanie tortur, nawet wobec dzieci. Tłumaczenie „Ad extirpanda” dosłownie znaczy „Do wyplenienia”.

Ad extirpanda (łac. Aby wykorzenić) – bulla papieża Innocentego IV, promulgowana 15 maja 1252 roku, w której papież upoważnił władze świeckie i kościelne do stosowania tortur w celu wymuszenia od heretyków zeznań, a także określił zasady stosowania tortur, gdyż wcześniej wcale nie były aż tak popularne, jak to się uważa. To dla wielu pewnie zaskakujące, ale to właśnie Inkwizycja upowszechniła stosowanie tortur, nawet wobec dzieci. Tłumaczenie „Ad extirpanda” dosłownie znaczy „Do wyplenienia”.



Bulla zawiera 38 reguł i zasad, wyszczególniających obowiązki i odpowiedzialność władz świeckich i duchownych Lombardii i Toskanii w celu wytępienia plagi herezji oraz toczenia wojny z wszelką herezją, pod karą ekskomuniki, utraty godności, władzy, wiecznej infamii oraz utraty przez kraj państwowości (reguła 1), co w praktyce oznaczało, że kraj ten mogła zająć osoba, którą do tego upoważni Kościół rzymskokatolicki.

W ciągu trzech dni od objęcia urzędu władcy świeccy mieli obowiązek wyznaczyć komisję do tępienia herezji, składającą się z 12 prawych katolików, dwóch notariuszy oraz dwóch lub więcej służących, bądź w razie wybrania tych osób przez biskupa diecezjalnego zatwierdzić ich wybór. W komisji tej zasiadać mieli także wyznaczeni do tego dwaj dominikanie i dwaj franciszkanie (reguła 3).
Świeccy członkowie tej komisji byli wybierani jedynie na pół roku (reguła 12), przy czym żadnemu z nich ani ich następcom nie wolno było porozumiewać się między sobą bez udziału biskupa i zakonników (reguła 11).
Tak wyznaczona komisja miała prawo i obowiązek aresztowania heretyków oraz zajmowania ich mienia względnie nakazywać innym zajęcie ich mienia, a także nadzorować aresztowania i zajmowanie majątków heretyków (reguła 4).
Władze świeckie miały obowiązek przyjmować bezwarunkowo i nieodwołalnie orzeczenia tak wyznaczonej komisji oraz wykonywać jej polecenia (reguła 6), a także karać tych, którzy tych poleceń nie wykonali (reguła 9).
Majątek każdej osoby nie uznanej za heretyka, która pomagała heretykom w ucieczce lub przeszkadzała w ich aresztowaniu, a także twierdziła, że uwięziony heretyk nie jest heretykiem, albo że uwięzionego heretyka należy wypuścić na wolność, przepadał na rzecz władz państwowych (reguła 20 i 22).
Władze świeckie miały obowiązek aresztować i w ciągu 15 dni od daty aresztowania stawić przed sądem biskupim bądź inkwizytorami każdą osobę podejrzaną o herezję (reguła 23).
Osoby uznane przez biskupa diecezjalnego, jego zastępcę bądź inkwizytorów, za winne herezji, miały być w ciągu pięciu dni przyprowadzone w kajdanach przed władze państwowe, które zobowiązane były postępować wobec nich według obowiązujących przepisów o herezji (reguła 24).
Bulla stwierdza dalej, że ponieważ heretycy są mordercami dusz oraz rabusiami sakramentów Bożych i wiary chrześcijańskiej, wobec tego należy ich przymuszać tak jak złodziei i bandytów do wyznania swoich błędów, oskarżania innych heretyków oraz wydania osób, które udzieliły ich schronienia, jednak należy uważać, by ich przy tym nie narażać na utratę życia czy zerwanie kończyn (reguła 25).
Nazwiska heretyków miały być wpisane do specjalnej księgi i odczytywane podczas uroczystości publicznych trzy razy w roku (reguła 28).
Majątek skazanego heretyka ulegał konfiskacie i miał być dzielony pomiędzy władze świeckie, sędziów i urzędników uczestniczących w procesie, biskupa właściwej diecezji i inkwizytorów, a następnie miał być on wykorzystany na rzecz propagowania wiary katolickiej i tępienia heretyków (reguła 33).
Ostatnie trzy reguły dotyczą obowiązku dostosowania praw lokalnych do wymogów praw kościelnych odnośnie do wytępienia herezji, a także starannego archiwizowania obecnych i przyszłych spraw przeciwko herezjom w archiwum państwowym, diecezjalnym, a wreszcie w archiwach dominikanów i franciszkanów.



Innocenty IV (łac. Innocentius IV, właśc. Sinibaldo Fieschi; ur. ok. 1195 w Genui, zm. 7 grudnia 1254 w Neapolu) – papież w okresie od 25 czerwca 1243 do 7 grudnia 1254.

Życiorys
Urodził się w Genui jako syn Hugona (Ugo Fieschi), hrabiego Lavagny, stronnika gibelinów opowiadających się za władzą cesarską we Włoszech. Nad jego wychowaniem pieczę sprawował stryj Opizjusz (Obizzo Fieschi), biskup Parmy. Odebrał staranne wykształcenie prawnicze (prawo kanoniczne i rzymskie) na uniwersytetach w Bolonii i Parmie, gdzie potem wykładał. W 1227 roku został wicekanclerzem Kościoła i kardynałem. Po śmierci Celestyna IV, nastąpił okres niemal dwuletniej sediswakancji, w czasie której kardynałowie usiłowali pertraktować z cesarzem uwolnienie dwóch kardynałów. W końcu, 2 czerwca 1243 wybrano w Anagni Sinibalda Fieschi.

Zaraz po objęciu Stolicy Piotrowej, papież chciał zakończyć konflikt z Fryderykiem II. 31 marca 1244 uzgodnili oni traktat pokojowy, który uwzględniał wycofanie wojsk cesarskich z Państwa Kościelnego i zdjęcie ekskomuniki z Fryderyka. Jednak ze względu na nieufność obu stron, do podpisania traktatu nie doszło. W 1245 roku Innocenty zwołał sobór lyoński I. Na sobór został także wezwany król Fryderyk, lecz się na nim nie stawił; został tam uznany winnym krzywoprzysięstwa i złożony z tronu. Papież popierał każdego antykróla niemieckiego, a konflikt zakończyła dopiero śmierć Fryderyka w 13 grudnia 1250 roku. Formalnym następcą tronu był syn Fryderyka, Konrad IV, lecz Innocenty stwierdził, że nie poprze żadnego Hohenstaufa. Papież proponował tron niemiecki m.in. Ryszardowi z Kornwalii, Karolowi Andegaweńskiemu i Henrykowi III. Ten ostatni przyjął koronę dla swojego syna, Edmunda. Jednak po śmierci Konrada VI, władzę w Niemczech, jako regent, przejął nieślubny syn Fryderyka, Manfred. Papież zdecydował się go uznać, gdyż nowy król uznał Innocentego za suzerena. Wkrótce potem, Manfred wystąpił przeciwko papieżowi (który przeniósł się do Neapolu) i rozbił jego wojska pod Foggią.

Na soborze zostały również poruszone sprawy ponownego zajęcia Jerozolimy przez muzułmanów. W wyniku tego, Innocenty nakłonił francuskiego króla Ludwika IX, do zorganizowania VII wyprawy krzyżowej, która zakończyła się jednak całkowitym niepowodzeniem.

W 1243 wydał decyzję, na mocy której w kraju podbijanym przez Krzyżaków powstały cztery diecezje: chełmińska, pomezańska, warmińska i sambijska. W 1246 jego wysłannicy jako pierwsi Europejczycy przybyli do wielkiego chana mongolskiego z listem od niego. Papieskie poselstwo przekazali Jan di Piano Carpini i Benedykt Polak, a ich relacja jest najstarszym wiarygodnym źródłem wiedzy o państwie mongolskim.

W 1248 roku nadał unikatowy przywilej Chorwatom używania swojego ojczystego języka i głagolickiego pisma w katolickiej liturgii. Przywilej ten przetrwał 7 stuleci (inaczej niż np. chiński) – aż dopiero sobór watykański II w latach 1962-1965 dopuścił oficjalnie inne narodowe języki do katolickiej liturgii.

W 1252 roku wydał bullę Ad extirpanda (łac. „Aby wykorzenić”), w której zezwolił sądom kościelnym na stosowanie tortur wobec osób podejrzanych o herezję, a władze świeckie zobowiązał do przymuszania heretyków za pomocą tortur do składania zeznań obciążających oraz do wydania wszystkich swoich wspólników.

8 albo 17 września 1253 roku kanonizował Stanisława ze Szczepanowa, biskupa krakowskiego.

Dążył do zyskania władzy powszechnej przez papiestwo. Zmarł w Neapolu, 7 grudnia 1254.


Źródło:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ad_extirpanda
https://pl.wikipedia.org/wiki/Innocenty_IV

Komentarze