Pierwszą kobietą wyświęconą na urząd biskupi była bowiem Polka, siostra Antonina Maria Izabela Wiłucka-Kowalska, przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Mariawitek. Jej święcenia biskupie odbyły się 28. marca 1929 r. w Świątyni Miłosierdzia i Miłości w Płocku. Jak do nich doszło? Antonina Wiłucka (1880-1946) pochodziła z rodziny ziemiańskiej. Po ukończeniu prestiżowego Zakładu Wychowawczo-Naukowego Żeńskiego Marty Łojkówny w Warszawie objęła posadę nauczycielki domowej. Predestynowało ją gruntowne wykształcenie, uzdolnienia muzyczne i świetna znajomość języków angielskiego, niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wraz z rodziną, u której pracowała, została wywieziona na Krym, skąd powróciła po zakończeniu działań wojennych w 1918 r. Odwiedzając w tym samym roku rodzinę w Płocku, zapoznała się z Mariawityzmem. Poznała wówczas również osobiście jego założycielkę, Matkę Marię Franciszkę Kozłowską. Pod wpływem tego spotkania, mimo oporu ze strony rodziny, wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Mariawitek, przyjmując imię zakonne Maria Izabela. Doceniając uzdolnienia nowej zakonnicy, Matka Maria Franciszka poleciła ją na swoją następczynię. 8 września 1922 r., realizując wolę zmarłej rok wcześniej założycielki, wybrano siostrę Marię Izabelę na funkcję przełożonej generalnej. W tym samym roku w Kościele Mariawitów zostały wprowadzone tzw. „małżeństwa zakonne” członkiń Zgromadzenia z kapłanami. Siostra Maria Izabela Wiłucka wstąpiła wówczas w związek małżeński ze zwierzchnikiem Starokatolickiego Kościoła Mariawitów, Arcybiskupem Janem Marią Michałem Kowalskim. Arcybiskup Kowalski rozpoczął szeroko zakrojony program reform wewnętrznych, który budził wiele kontrowersji i w końcu doprowadził do usunięcia tej wspólnoty z Unii Utrechckiej. Jedna z tych reform polegała na wprowadzeniu w Kościele kapłaństwa kobiet. W 1929 r. siostra Wiłucka otrzymała święcenia prezbiterialne (wraz z 11 innymi zakonnicami), a następnie konsekrację biskupią.
W 1935 r. w Kościele Starokatolickim Mariawitów doszło do rozłamu. Grupa bardziej zachowawczych biskupów i kapłanów wypowiedziała wówczas posłuszeństwo Arcybiskupowi Kowalskiemu. Udało im się pociągnąć za sobą większość członków Kościoła. Mniejszość, która opowiedziała się po stronie Kowalskiego, stworzyła wówczas Kościół Katolicki Mariawitów z siedziba w majątku Felicjanów koło Płocka. Warto jednak zauważyć, że początkowo obydwie wspólnoty mariawickie święciły kobiety. Dopiero nieco później Kościół Starokatolicki Mariawitów odstąpił od tej praktyki, mając nadzieję na ponowne nawiązanie wspólnoty z Unia Utrechcką, której Kościoły opowiadały się w tym czasie przeciwko ordynacji kobiet. W latach 1936-37, gdy Arcybiskup Kowalski przebywał w więzieniu, biskup Wiłucka sprawowała funkcję zwierzchnika Kościoła z tytułem Arcykapłanki. Powróciła do tych obowiązków w styczniu 1940 r. po aresztowaniu Arcybiskupa Kowalskiego przez Gestapo i wywiezieniu go do Dachau. W marcu 1941 r. również sama została wywieziona do obozu koncentracyjnego. Po zwolnieniu zamieszkała w Płońsku, gdzie siostry mariawitki zostały zatrudnione w szpitalu. Stamtąd, w miarę ograniczonych możliwości, kierowała Kościołem i starała się podtrzymywać kontakt z uwięzionym mężem. Wiosną 1945 wróciła do zniszczonego Felicjanowa. Zmarła tam 27. listopada 1946 r. Pochowano ją w parku przed dworem felicjanowskim. Kościół Katolicki Mariawitów czci Marię Izabelę jako świętą.
Wspólnota „mariawitów felicjanowskich” pozostaje niewielką i w pewnym stopniu wyizolowaną społecznością kościelną, która nadal wzbudza wiele kontrowersji. Również obecnie jej zwierzchnikiem jest kobieta, biskup Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz. (...) Abstrahując od wszystkich związanych z nim kontrowersji, jedno wypada powiedzieć wyraźnie: to właśnie mariawitom należy się palma pierwszeństwa jeżeli chodzi o ordynację kobiet w Kościołach szeroko pojętej tradycji katolickiej. Również Unia Utrechcka mogłaby to mocniej podkreślać zważywszy na fakt, iż w należącej do nich Kościołach święceń kapłańskich zaczęto udzielać kobietom dopiero pół wieku później, a na pierwsza biskupkę w Unii Utrechckiej wciąż jeszcze czekamy.
Teksty mariawickie
W dzisiejszej części cyklu "Podstawy Mariawityzmu" postanowiliśmy odejść od chronologii prezentowanych zdarzeń, aby przedstawić postać siostry Arcykapłanki Izabeli Wiłuckiej-Kowalskiej, której wspomnienie obchodzimy dziś w Kościele Mariawickim. Każdy mariawita pamięta o Niej w szczególny sposób poprzez codzienne odmawianie aktu adoracyjnego: "Niech będzie uwielbiona Trójca Święta przez posługę i męczeństwo św. Michała i św. Izabeli".
Rzeczywiście siostra Arcykapłanka przeżyła wielkie męczeństwo duchowe. Zmarła 28 listopada 1946 (stąd dzisiejsze wspomnienie tej wielkiej postaci). Żyła tylko 56 lat. Jej męczeństwo było spowodowane przeżyciami wywołanymi dramatem rozłamu z 1935 roku, prześladowaniami wspólnoty felicjanowskiej i uwięzieniem arcybiskupa Michała w Rawiczu w 1936 roku. Owe wydarzenia zahartowały ją duchowo, ale bardzo nadwątliły jej delikatne zdrowie. Gdy w okresie okupacji przyszedł nadmiar cierpień, pokonywała je wysiłkiem ducha, ale to czyniło coraz większe spustoszenie w jej osłabionym organizmie. Na gorycz tych cierpień składały się: aresztowanie i 14-miesięczny pobyt w więzieniu w Płocku arcybiskupa Michała szykanowanego ciągłymi przesłuchaniami, długotrwałe bezskuteczne starania o jego uwolnienie, nieustanne przyjazdy różnych komisji niemieckich do Felicjanowa i zakaz prowadzenia działalności zastosowany do wspólnoty felicjanowskiej w odróżnieniu od mariawitów płockich, którym takiego zakazu nie wydano. Do tych udręk doszły jeszcze przeżycia w obozach w Działdowie i Pomiechówku, rozproszenie zgromadzeń zakonnych i w końcu cios jakim była wiadomość o śmierci arcybiskupa Michała w obozie w Dachau, który w tym czasie pisał o swym dobrym zdrowiu. Wszystkie te cierpienia oraz brzemię całkowitej odpowiedzialności przełożeńskiej za losy Kościoła - stały się powodem zarówno męczeństwa jej ducha, jak też przyczyną jej fizycznego wyniszczenia.
Chora na serce, bardzo osłabiona, s. Arcykapłanka po przejściu frontu wojennego wiosną 1945 r. powróciła wraz z siostrami i braćmi do wolnego już Felicjanowa. Zajmowała się do końca sprawami należącymi do jej urzędu: odbudową zdewastowanego przez Niemców ośrodka felicjanowskiego i jego zagospodarowaniem oraz organizacją życia parafii mariawickich. Dzisiaj mija 71 lat od jej śmierci. Została pochowana w pobliżu kaplicy w Felicjanowie. Była to postać ze wszech miar wyjątkowa. Bardzo wykształcona, posługiwała się biegle czterema językami obcymi: angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim. W trakcie pobytu u kuzynów w Płocku w 1918 poznała Mariawityzm i Mateczkę. Mimo oporu rodziny wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Mariawitek i stała się jego najżarliwszą wyznawczynią. W 1922 roku, rok po śmierci Mateczki, została zgodnie z Jej zaleceniem wybrana jako Jej zastępczyni na przełożoną generalną Zgromadzenia. Po wprowadzeniu małżeństw duchownych siostra przełożona Izabela zawarła związek małżeński z arcybiskupem J. M. Michałem Kowalskim. O wielkości jej ducha niech świadczą słowa samej Mateczki wypowiedziane do sióstr w związku z okazywaną przez nią niezwykłą gorliwością : "Wy nie skończycie na tym, od czego ona zaczęła". (Wspomnienia s. Leonii Wiśniewskiej, Archiwum w Felicjanowie)
Modlitwa po Komunii Świętej z liturgii o świętej Izabeli Arcykapłance
Wspomnij, Panie, na męczeństwo ducha świętej Izabeli i racz wlać w nas te cnoty, którymi ona pociągała ludzi do miłowania Ciebie. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, Który z Tobą i Duchem Świętem żyje i króluje, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.
Z okazji uroczytości świętej Izabeli pragniemy przytoczyć dziś, dotąd nieopublikowane, słowa Brata Arcybiskupa Michała o Siostrze Arcykapłance. Są one dowodem ogromnej miłości między naszymi Przełożonymi i ich wielkim charyzmacie wspólnego kroczenia po drogach świętości. Niech staną się one drogowskazem i wzorem dla wszystkich rodzin, a zwłaszcza mariawickich, wzajemnego umiłowania i pragnienia doskonałości.
"Nie mogę tu wypowiedzieć, jak wielkim Darem od Boga mi jesteś... Według mnie to Ty jesteś stokroć większą męczennicą i naprawdę, gdybym Cię widział w Niebie wywyższoną bardzo i nade mnie, to bym był szczęśliwszy jeszcze, niźli widząc Cię równą mnie."
28 listopada
Świętej Marii Izabeli Arcykapłanki (modlitwa do biskupki)
Chwal dziś Syonie Świętą swą, wysławiaj Ją!
Błogosławionej święto głoś, módl się i proś.
Prośmy dziś siostry, bracia wraz,
By święta Izabela nas,
Mateczki młodsza Siostra ta, strzegła od zła.
Moc świętą ma wybrana ta;
Błogosław, duszo, imię Jej, tej Matki Swej.
Udział w Mateczki łaskach masz, Aniele nasz.
Bo piękną była dusza Twa, nie znała zła;
Jak święty Michał miałaś moc,
Broniłaś Dzieła w dzień i w noc;
Dziś za to chwała w niebie Twa już wiecznie trwa.
Więc z niebios bram, błogosław nam;
Prośbę przed Trójcy Świętej Tron niesie Syon!
Źródła:
http://dstp.rel.pl/?p=4164&fbclid=IwAR1u1_sGxFyFdZLfZ_j2bMHl1iMr7rje2gioFq9qHlAfX204DNDsWCQfpdQ
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2008112889425948/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2222169708020264/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2176340002603235/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2008113889425848/?type=3&theater
https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Izabela_Wi%C5%82ucka-Kowalska#/media/File:Izabela_Wi%C5%82ucka.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Maria_Izabela_Wi%C5%82ucka.jpg
https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/127819:1/h:15/
Z dziejów Królestwa, Felicjanów, 1972 roku
W 1935 r. w Kościele Starokatolickim Mariawitów doszło do rozłamu. Grupa bardziej zachowawczych biskupów i kapłanów wypowiedziała wówczas posłuszeństwo Arcybiskupowi Kowalskiemu. Udało im się pociągnąć za sobą większość członków Kościoła. Mniejszość, która opowiedziała się po stronie Kowalskiego, stworzyła wówczas Kościół Katolicki Mariawitów z siedziba w majątku Felicjanów koło Płocka. Warto jednak zauważyć, że początkowo obydwie wspólnoty mariawickie święciły kobiety. Dopiero nieco później Kościół Starokatolicki Mariawitów odstąpił od tej praktyki, mając nadzieję na ponowne nawiązanie wspólnoty z Unia Utrechcką, której Kościoły opowiadały się w tym czasie przeciwko ordynacji kobiet. W latach 1936-37, gdy Arcybiskup Kowalski przebywał w więzieniu, biskup Wiłucka sprawowała funkcję zwierzchnika Kościoła z tytułem Arcykapłanki. Powróciła do tych obowiązków w styczniu 1940 r. po aresztowaniu Arcybiskupa Kowalskiego przez Gestapo i wywiezieniu go do Dachau. W marcu 1941 r. również sama została wywieziona do obozu koncentracyjnego. Po zwolnieniu zamieszkała w Płońsku, gdzie siostry mariawitki zostały zatrudnione w szpitalu. Stamtąd, w miarę ograniczonych możliwości, kierowała Kościołem i starała się podtrzymywać kontakt z uwięzionym mężem. Wiosną 1945 wróciła do zniszczonego Felicjanowa. Zmarła tam 27. listopada 1946 r. Pochowano ją w parku przed dworem felicjanowskim. Kościół Katolicki Mariawitów czci Marię Izabelę jako świętą.
Wspólnota „mariawitów felicjanowskich” pozostaje niewielką i w pewnym stopniu wyizolowaną społecznością kościelną, która nadal wzbudza wiele kontrowersji. Również obecnie jej zwierzchnikiem jest kobieta, biskup Damiana Maria Beatrycze Szulgowicz. (...) Abstrahując od wszystkich związanych z nim kontrowersji, jedno wypada powiedzieć wyraźnie: to właśnie mariawitom należy się palma pierwszeństwa jeżeli chodzi o ordynację kobiet w Kościołach szeroko pojętej tradycji katolickiej. Również Unia Utrechcka mogłaby to mocniej podkreślać zważywszy na fakt, iż w należącej do nich Kościołach święceń kapłańskich zaczęto udzielać kobietom dopiero pół wieku później, a na pierwsza biskupkę w Unii Utrechckiej wciąż jeszcze czekamy.
Teksty mariawickie
W dzisiejszej części cyklu "Podstawy Mariawityzmu" postanowiliśmy odejść od chronologii prezentowanych zdarzeń, aby przedstawić postać siostry Arcykapłanki Izabeli Wiłuckiej-Kowalskiej, której wspomnienie obchodzimy dziś w Kościele Mariawickim. Każdy mariawita pamięta o Niej w szczególny sposób poprzez codzienne odmawianie aktu adoracyjnego: "Niech będzie uwielbiona Trójca Święta przez posługę i męczeństwo św. Michała i św. Izabeli".
Rzeczywiście siostra Arcykapłanka przeżyła wielkie męczeństwo duchowe. Zmarła 28 listopada 1946 (stąd dzisiejsze wspomnienie tej wielkiej postaci). Żyła tylko 56 lat. Jej męczeństwo było spowodowane przeżyciami wywołanymi dramatem rozłamu z 1935 roku, prześladowaniami wspólnoty felicjanowskiej i uwięzieniem arcybiskupa Michała w Rawiczu w 1936 roku. Owe wydarzenia zahartowały ją duchowo, ale bardzo nadwątliły jej delikatne zdrowie. Gdy w okresie okupacji przyszedł nadmiar cierpień, pokonywała je wysiłkiem ducha, ale to czyniło coraz większe spustoszenie w jej osłabionym organizmie. Na gorycz tych cierpień składały się: aresztowanie i 14-miesięczny pobyt w więzieniu w Płocku arcybiskupa Michała szykanowanego ciągłymi przesłuchaniami, długotrwałe bezskuteczne starania o jego uwolnienie, nieustanne przyjazdy różnych komisji niemieckich do Felicjanowa i zakaz prowadzenia działalności zastosowany do wspólnoty felicjanowskiej w odróżnieniu od mariawitów płockich, którym takiego zakazu nie wydano. Do tych udręk doszły jeszcze przeżycia w obozach w Działdowie i Pomiechówku, rozproszenie zgromadzeń zakonnych i w końcu cios jakim była wiadomość o śmierci arcybiskupa Michała w obozie w Dachau, który w tym czasie pisał o swym dobrym zdrowiu. Wszystkie te cierpienia oraz brzemię całkowitej odpowiedzialności przełożeńskiej za losy Kościoła - stały się powodem zarówno męczeństwa jej ducha, jak też przyczyną jej fizycznego wyniszczenia.
Chora na serce, bardzo osłabiona, s. Arcykapłanka po przejściu frontu wojennego wiosną 1945 r. powróciła wraz z siostrami i braćmi do wolnego już Felicjanowa. Zajmowała się do końca sprawami należącymi do jej urzędu: odbudową zdewastowanego przez Niemców ośrodka felicjanowskiego i jego zagospodarowaniem oraz organizacją życia parafii mariawickich. Dzisiaj mija 71 lat od jej śmierci. Została pochowana w pobliżu kaplicy w Felicjanowie. Była to postać ze wszech miar wyjątkowa. Bardzo wykształcona, posługiwała się biegle czterema językami obcymi: angielskim, francuskim, niemieckim i rosyjskim. W trakcie pobytu u kuzynów w Płocku w 1918 poznała Mariawityzm i Mateczkę. Mimo oporu rodziny wstąpiła do Zgromadzenia Sióstr Mariawitek i stała się jego najżarliwszą wyznawczynią. W 1922 roku, rok po śmierci Mateczki, została zgodnie z Jej zaleceniem wybrana jako Jej zastępczyni na przełożoną generalną Zgromadzenia. Po wprowadzeniu małżeństw duchownych siostra przełożona Izabela zawarła związek małżeński z arcybiskupem J. M. Michałem Kowalskim. O wielkości jej ducha niech świadczą słowa samej Mateczki wypowiedziane do sióstr w związku z okazywaną przez nią niezwykłą gorliwością : "Wy nie skończycie na tym, od czego ona zaczęła". (Wspomnienia s. Leonii Wiśniewskiej, Archiwum w Felicjanowie)
*****
Modlitwa po Komunii Świętej z liturgii o świętej Izabeli Arcykapłance
Wspomnij, Panie, na męczeństwo ducha świętej Izabeli i racz wlać w nas te cnoty, którymi ona pociągała ludzi do miłowania Ciebie. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, Który z Tobą i Duchem Świętem żyje i króluje, Bóg, przez wszystkie wieki wieków. Amen.
*****
Z okazji uroczytości świętej Izabeli pragniemy przytoczyć dziś, dotąd nieopublikowane, słowa Brata Arcybiskupa Michała o Siostrze Arcykapłance. Są one dowodem ogromnej miłości między naszymi Przełożonymi i ich wielkim charyzmacie wspólnego kroczenia po drogach świętości. Niech staną się one drogowskazem i wzorem dla wszystkich rodzin, a zwłaszcza mariawickich, wzajemnego umiłowania i pragnienia doskonałości.
"Nie mogę tu wypowiedzieć, jak wielkim Darem od Boga mi jesteś... Według mnie to Ty jesteś stokroć większą męczennicą i naprawdę, gdybym Cię widział w Niebie wywyższoną bardzo i nade mnie, to bym był szczęśliwszy jeszcze, niźli widząc Cię równą mnie."
*****
28 listopada
Świętej Marii Izabeli Arcykapłanki (modlitwa do biskupki)
Chwal dziś Syonie Świętą swą, wysławiaj Ją!
Błogosławionej święto głoś, módl się i proś.
Prośmy dziś siostry, bracia wraz,
By święta Izabela nas,
Mateczki młodsza Siostra ta, strzegła od zła.
Moc świętą ma wybrana ta;
Błogosław, duszo, imię Jej, tej Matki Swej.
Udział w Mateczki łaskach masz, Aniele nasz.
Bo piękną była dusza Twa, nie znała zła;
Jak święty Michał miałaś moc,
Broniłaś Dzieła w dzień i w noc;
Dziś za to chwała w niebie Twa już wiecznie trwa.
Więc z niebios bram, błogosław nam;
Prośbę przed Trójcy Świętej Tron niesie Syon!
Grupa dzieci mariawickich urodzonych w klasztorze płockim. Widoczna m.in. przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr Mariawitek Antonina Wiłucka-Kowalska (z prawej).
http://dstp.rel.pl/?p=4164&fbclid=IwAR1u1_sGxFyFdZLfZ_j2bMHl1iMr7rje2gioFq9qHlAfX204DNDsWCQfpdQ
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2008112889425948/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2222169708020264/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2176340002603235/?type=3&theater
https://www.facebook.com/KosciolKatolickiMariawitow/photos/a.1983295948574309/2008113889425848/?type=3&theater
https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Izabela_Wi%C5%82ucka-Kowalska#/media/File:Izabela_Wi%C5%82ucka.jpg
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/83/Maria_Izabela_Wi%C5%82ucka.jpg
https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/127819:1/h:15/
Komentarze
Prześlij komentarz