Fikcyjny Zaratusztra i pseudo Zoroaster

Postać Zaratusztry wobec skąpych danych na jego temat, od starożytności była w kulturze zachodniej mitologizowana i mylona Autorzy hellenistyczni podszywali się także pod proroka Zaratusztrę: Pseudo – Zoroaster, Pseudo – Hystaspes, Pseudo – Ostanes[44]. Tak zaburzona recepcja jego postaci do XVIII w odbywała się głównie przez dzieła historyków greckich, rzymskich późnej starożytności. Przedstawiano go jako maga, czarownika, alchemika i astrologa obdarzonego nadnaturalnymi mocami (przykładowo: Marek Junianus Justynus, Zarys dziejów powszechnych starożytności na podstawie Pompejusza Trogusa), albo prekursora filozofii i nauki starszej niż egipska (przykładowo: Diogenes Laertios Żywoty Filozofów)[45]. W nowożytnej Europie popularne były dzieła takie jak Clavis Artis [it], rękopis alchemiczny opublikowany w Niemczech pod koniec XVII lub na początku XVIII wieku, pseudoepigraficzne księga przypisana Zaratusztrze. W Polsce pisali o nim w zbliżony sposób między innymi: Stanisław Orzechowski Policya Królestwa Polskiego na kształt Arystotelesowych Polityk Wypisanej(…)), Mikołaj Rej, Piotr Skarga, Samuel Otwinowski[46].

Przekłady Awesty i innych pism zaratusztriańskich zapoczątkowany przez Anquetil Duperron w 1771 r. zapoczątkował naukowe podejście do proroka zaratusztrianizmu.

Okres romantyzmu inicjował także nowe zjawisko tworzenia się nurtów fikcyjnej narodowej recepcji postaci Zaratusztry, przez przypisywanie mu etnicznej przynależności do któregoś z obecnie istniejących ludów.Przedstawicielem tego nurtu był Polski orientalista Ignacy Pietraszewski, który dokonał pierwszego przekładu Awesty na język polski z awestyjskiego. Pietraszewski twierdził iż Awesta jest napisana w języku Prasłowian, a zatem Zaratusztra jest Słowianinem. Identyfikował także też jezioro Kansaoya jako Gopło, Bałtyk miał być tożsamy z morzem Wourkasza[47], co miało wskazywać że Arjanem Waedża leżała na terenie Polski[48]. Współcześnie zbliżone poglądy prezentują w Polsce zwolennicy Czesława Białczyńskiego, Turbosłowianie i niektóre odłamy Rodzimowierców (tzw wiara przyrodzona).

Inna formą tworzenia fikcyjnego obrazu i poglądów Zaratusztry posłużył się Friedrich Nietzsche w swoim dziele Tako rzecze Zaratustra, wkładając w usta proroka tezy całkowicie sprzeczne z jego nauką, co stał o się przyczyną powszechnego wręcz identyfikowania poglądów Zaratustry Nietschego z poglądami Zaratusztry Spitamy[49][50], wzmacnianego przez źródła internetowe i pseudonaukowe (sfałszowana historia o samobójstwie Zaratusztry, który jakoby miał się utopić w jeziorze Kasaoja)[51]. Spotęgowanie tego efektu nastąpiło po wydaniu książki autorstwa hinduskiego guru Osho (Bhagwan Shree Rajneesh) Zaratustra. Bóg który tańczyć potrafi, wulgaryzująca i wybiórczo interpretująca filozofię Nietschego równocześnie doprowadziło do globalnego mylenia obydwu postaci, ze względu na milionowe nakłady książki





https://bit.ly/2YPj0bD

Komentarze