WILK – WLKOS – WEHRKAANA – I ZARATUSZTRIANIE
Wilk obecny jest w imionach i nazwiskach, nazwach miejscowości, gór, rzek i innych obiektów geograficznych. Występuje w mitach zarówno religijnych, jak i narodowych. Przedstawiany jest we wszystkich obszarach działalności artystycznej, często jako symbol zagrożenia, zła, sił mrocznych i dzikich. Jego zwierzęcą siłę i niezależność próbowano posiąść. Służyć temu miały magiczne obrzędy szamanów, noszenie wilczych kłów czy przywdziewanie jego skóry. W wielu kulturach występuje mit o możliwości przemiany człowieka w wilka, wilkołactwie. Pierwotnie obraz wilka nie był jednoznaczny w sensie moralnym – jednoznacznie zły. Pozytywnie bywała postrzegana wilcza niezależność i siła. Istnieją mity o opiece wilków nad ludźmi, jak ten o założycielach Rzymu: Romulusie i Remusie.
W kulturach europejskich wilk był często symbolem pierwotnego zła. Staroskandynawska Mitologia tworzy przerażającą wizję bestii - wilka Fenrira syna Lokiego boga zła i oszustwa. Fenrir ma wyswobodzić się z więzów i w czasie ostatniej walki bogów z olbrzymami pożreć boga Odyna w dzień Ragnarök.
Chrześcijaństwo utożsamiło wilka z diabłem, przeciwstawiając jego zwierzęce cechy ideałowi Jezusa, przedstawianego pod postacią baranka. Na wiele wieków zaważyło to na sposobie postrzegania wilka w europejskim kręgu kulturowym.
Także w kulturze irańskiej wilk ma dość negatywne konotacje. W mitologii zaratusztriańskiej wilk jest uważany za gwiazdę Kszrafstar stworzoną przez Ducha Zła i oszustwa Arymana, jako przeciwnika zwierząt stworzonych przez Mazdę Ahurę. W micie skandynawskim i zaratusztriańskim o końcu świata (Ragnarok i Fraszokereti) wyraźnie widać analogie. Także skojarzenie Lokiego i Angra Mainju ze złem w postaci wilka pozwala przypuszczać, że istniał jakiś znacznie starszy mit w którym występuje odwieczne zło i wilk. Ta hipoteza wydaje się mieć także wsparcie od strony językowej Zarówno germańskie wulfaz, polskie wilk jak i awestyjskie vəhrkāna i staroperskie Varkāna mają wspólne korzenie w proto-indoeuropejskim: wĺ̥kʷos.
J.R. Tolkien używa też nazwy wargowie dla ogromnych wilków wyhodowanych przez władcę zła Saurona w swoich powieściach fantasy. Nieprzypadkowo , bowiem Tolkien był także wybitnym językoznawcą i posiadał ogromną wiedzę dotyczącą mitologii różnych ludów.
Ponadto termin wilk (gurg) był stosowany nie tylko do wilków żyjących w Iranie, ale także do innych małych i dużych ssaków drapieżnych, takich jak tygrys (babr), lampart (palang) gepard (yōz), dziki kot ( gurbag), szakal (tōrag) i hiena (xaftar), a nawet na nie-ssaków, takich jak sowa (būg) i krab (karzang). Okropny status wilka jest również widoczny w kalendarzu staroperskim, w którym spotykamy nazwę miesiąca * Vrka-žana - „miesiąc zabijania wilków”.
Jednak termin wilk znalazł się również w imionach irańskich. Takich jak Gorgīn pochodzące od Vṛk-aina mamy również starorańskie imiona * Vṛka, Vṛka-ča, * Vrk-auka * Vrka), * Vrka-v-uka-ana* Vrka-pi. We współczesnym persku mamy również imię Gorgsār, co prawdopodobnie oznacza „wilkowi podobny”.
Postać o imieniu Gorgin, syn Mīlāda, to imię słynnego bohatera z heroicznej części Szahname. Jego najważniejsza rola dotyczy historii Bizhan i Manizhe. Wraz z Bijanem udają się na granicę z Turanem, aby zabić wielkiego onagra, które żył w Armenii. Gorgin zaczyna zazdrościć wyczynów i odwagi Bizhana i namawia go, by udał się do Turanu. Tam Bizhan znajduje Manizhe i zakochuje się w niej. Ale Afrasiyab aresztuje Bizhana i wtrąca go do lochu. Gorgin wraca do Iranu i mówi Kaj Chosrowowi, że Bizhan zginął podczas polowania na onagra. Ale Kaj Chosrow mu nie wierzy. Gorgin zostaje najpierw aresztowany, ale później został zwolniony po interwencji Rostama. On i Rostam udają się następnie do Turanu, aby uwolnić Bizhana i zabrać go z powrotem do Iranu.
https://pl-pl.facebook.com/Zaratusztrianie/photos/a.467199613316908/3540578582645647/?type=3&__xts__%5B0%5D=68.ARC51wmWQk44CdE1p6n6djhPQy4VzTunmLb0BAzWoDa9T6GJC7Rau0b_iL0TCDq0eUy2dObaF0kdXNLNZblhWNqBaTK0VJ-kF9MJpj3ZNQAYUW6y3B_P7SGl8ch0nShjxQ_iPfKU5kgMrJyIWpEBASMwAbrsEuowt7LTC_DMrXG8DF9g6PC3ilacx6e74jRRsYc31S9Vufv-WbPGleNeWjgWThEn9DFsuL0UMc6XzB9BNZbZj-2eCXRzrkA92_I7k5KiQhkOyIjF3MR6dSgRoZaySeOvxBjAgnhDbpvUF3VDYMHR5YFh-V9BGYORyY96oA1sutyn2xGIg-BxCEQbsexQCg&__tn__=-R
Komentarze
Prześlij komentarz