Manthra ASZEM VOHU - streszczenie myśli Zaratusztry
Aszem 1 Vohū 2 Vahisztem 3 astī 4
Usztā 5 astī, 6 Usztā 7 ahmāi, 8
Hiat 9 aszāi 10 Vahisztāi 11 aszem. 12
Tłumaczenia na język polski
1. Ład i prawość są dobrem najlepszym. Są szczęściem.
Szczęście osiąga ten, kto czyni ład i prawość
ze względu na najlepszy Ład (i Prawość).
2. Odwieczne prawo i sprawiedliwość to najlepsza rzecz: energia, i cnota,
to szczęście, zdrowie i dobrobyt dla każdego człowieka,
który potrafi być prawy i sprawiedliwy dla samej prawości
ZNACZENIE I INTERPRETACJA MANTHRY
Znaczenie terminu „prawość” należy rozumieć jako prawdę, świętość i nieskazitelną czystość „Asza”. W naszej Świętej Aweście prawość i sprawiedliwość są bardzo chwalone. W tym celu wprowadza się słowa „Aszem Staomi”: (tj. Chwalę Sprawiedliwość). Dlaczego ją chwalimy i dążymy do niej? Ponieważ jedynie prawda i prawość prowadzą do trwałego szczęścia „Uszta” w obydwu światach.
Dzięki Dobremu Umysłowi „Vohu Manah” danemu nam przez Ahura Mazdę mamy zdolność odróżniania dobra od zła i prawdy od fałszu. Kiedy okłamujemy siebie i innych tak naprawdę nie tylko to zwykle wiemy, ale w gruncie rzeczy czujemy się z tego powodu źle. Kiedy nie znamy prawdy o sobie, widzimy wykrzywiony obraz samych siebie i prędzej czy później w konfrontacji z prawdą i ładem świata zostajemy albo zdemaskowani co sprawia nam cierpienie, albo doznajemy niewytłumaczalnych niepowodzeń. Nasze myślenie zostaję wtedy opanowane przez Złą Myśl „Aka Manah”. Okłamując siebie i innych zaczynamy żyć w fikcyjnym świecie, który w końcu okazuje się złudą i wali się w gruzy, często raniąc nas i bywa, że także tych co nas otaczają. Kiedy odrzucamy prawdę i okłamujemy inych stajemy się ludźmi nieprawymi, nikczemnymi „Drudżavan”.Tracimy w końcu przyjaciół, ukochane osoby, zostajemy sami, popadamy w kłopoty i w jeszcze większe kłamstwo. Możemy tylko udawać przed innymi że jesteśmy szczęśliwi. Ścieżka bycia prawym nie jest łatwa, ale jedynie ścieżki nikczemności i nieprawości dają łatwe recepty na powodzenie i szczęście.
Przez prawdę, prawość i sprawiedliwość osiągamy umysł nie zanieczyszczony, wolny od ciemności i złych uczuć i emocji, wolny od pogardy i nienawiści. Nasz umysł jest w stanie widzieć świat i nasze jestestwo takim jakie jest z całą jego brzydotą, ale też z całym jego pięknem. Wtedy możemy w sobie i świecie naprawiać to co zostało zepsute, leczyć choroby duszy, umysłu i ciała. Czystość umysłu i ciała jest najdoskonalszym bogactwem i szczęściem „Uszta” tego świata dającym także zdrowie „Hurwatat-Uszta” oraz zdolność do panowania nad sobą i swoim losem ”Chszatra”. To szczęście, które jest najwyższe to prawda, którą osiągamy. Najważniejszą rzeczą, do której każdy człowiek powinien dążyć od urodzenia się na tym świecie, jest Prawda „Asza”. Dopiero przez prawdę jesteśmy w stanie wpływać na losy świata w pozytywny sposób „Vahiszta“. Wszystkie drogi do szczęścia gdzie jest kłamstwo, teorie i hipotezy oparte na fałszu prowadzą do klęski, zgryzoty, niszczą nas i innych wokół nas.
Człowiek budząc się i wstająca gdy recytuje Aszem Vohu, porzuca wszelkie niegodziwe myśli wyrzucając je ze swego umysłu. Jej znaczenie polega na tym, że wczesnym rankiem, wstając ze snu, należy nagromadzić w sobie wolę dochodzenia do prawości i prawdy, a trzymanie się jej powinno kierować codziennymi myślami mową i uczynkami. Bezcelowe jest recytowanie Aszem Vohu z jednej strony, a kłamstwo i oszustwo „Drudż” z drugiej. Po recytacji należy postępować zgodnie z prawdą „Asza”.
Bycie człowiekiem prawym, sprawiedliwym i mądrym „Aszawan” nie wymaga uzasadniania czy wytłumaczenia, dlatego na końcu powiedziane jest, że trzeba być prawym dla najlepszej prawości. Ona jest naszym środkiem i celem zarazem, sposobem na bycie szczęśliwym, a szczęście „Uszta” jest celem życia człowieka, ale tylko przez prawdę i wyrzeczenie się kłamstwa „Drudż”. Tylko będąc ludźmi prawymi, prawdomównymi i sprawiedliwymi, którzy dążą do ładu i harmonii, nie krzywdzimy innych i zmniejszamy zło na tym świecie.`
Pamiętać jednak należy, że nasz świat jest „Gumeznisz” – zmieszany i nie zawsze rozeznamy prawdę, a więc możemy być oszukani i zwiedzeni, co nie zwalnia nas z obowiązku w dążeniu do prawdy Aszy. Możemy popełnić błąd, ale zawsze mamy obowiązek go naprawić lub dążyć do jego naprawienia. Możemy błądzić na drodze do prawdy i prawości, ale zawsze możemy wrócić na ścieżkę jej poszukiwania. Dlatego ten co wprowadza naprawdę ład i prawość czyni dobro najlepsze.
Kiedy człowiek pod koniec życia szczerze odmawia modlitwę Aszem Vohu, porzuca wszelkie niegodziwe myśli. Wreszcie gdy nastanie kres naszego życia, prawda o nas, albo przez naszą nieprawość obciąży nas i skieruje ku najgorszemu bytowaniu, albo dzięki naszej prawości uwolni nas i pozwoli na najlepszy byt w Domu Pieśni, a my osiągniemy nieśmiertelność „Amertat”.
SŁOWNIK:
Aszem – od Asha: prawo, odwieczne prawo, ład , porządek kosmiczny, prawda sprawiedliwość, zdatność, dobra kondycja, stosowność
*ASZA VAHISZTA: Doskonały Porządek, czyli Prawda) jest prawowitym porządkiem kosmosu, zgodnie z którym wszystko się dzieje. wyznacza ścieżkę sprawiedliwości i wiedzy duchowej.
Vohu – dobry, cnotliwy; rzecz (oryginalna) dobra, dobra rzecz; prezent, dzieło.
* VOHU MANAH – DOBRY UMYSŁ to duch boskiej mądrości, oświecenia i miłości.
Vahisztem – najlepszy, najlepsza, najdoskonalszy, idealny, modelowy - Asha Vahistha
Asti – jest, jestem, to, być (ahi)
Uszta – szczęśliwy, zdrowy; energiczny; zawołany, obwołany; dobrobyt, szczęście, zdrowie, szczęście; życzenie. Także:
*HAURWATAT Amesza spenta zdrowia duchowego, fizycznego i psychicznego.
Ahmai – to, tamto; my
Hiat – zaimek: to, co, także jako imiesłów w związku z tym; a tym samym; gdy; od czasu; bo; to znaczy, tj
Aszai – patrz Aszem
Podstawa tłumaczenia
Ashem (Sprawiedliwość) Vohu (dobro) Vahishtem (najlepsze) asti (to)
Ushtā (szczęście) asti (to) Ushtā (szczęście) ahmai (dla tego)
Hyat (kto) ashai (sprawiedliwości) Vahistai (w imię najlepszej) ashem (sprawiedliwy)
tłumaczenie dosłowne:
Sprawiedliwość to dobro najlepsze
to szczęście, szczęście dla tego
kto sprawiedliwy najlepszej sprawiedliwości
JATHA AHU
(Ahuna Vairya)
Dla przypomnienia podstawowy tekst zaratusztriański, będący dosłownie i w przenośni streszczeniem Gath, Hymnów Zaratusztry. To jedna z najstarszych, krótkich modlitw, które recytuje się często podczas uroczystości oficjalnych i osobistych.
Jatha ahu wairjo
Atha ratusz aszat czit hacza
Wangeusz dazda manangho
Szjaothananam angheusz mazdai
Chszathremcza ahurai a yim
Dregubjo dadat wastarem
PRZEKŁAD POLSKI
On (Mazda Ahura) jest zarówno upragnionym Mistrzem, jak i Sędzią według Aszy. Dokonuje aktów Dobrej Myśli, aktów życia. Królestwo należy do Mazda Ahury, Pasterza ubogich.
KOMENTARZ
Powinnością ludzi jest zmaganie się o zachowanie świata stworzonego przez Ahura Mazdę. Niebiańskim wzorem i Boskim Opiekunem przed chaosem i złem powinna być dla ich myśli i działań Dobra Myśl Ahura Mazdy, który ustanowił pierwszy, nieskażony stan życia. Nowy świat będzie nagrodą za postępowanie, które przystoi Jego stworzeniom. Jeśli one uwierzą w Ahura Mazdę i będą żyć według Jego praw i zasad, to On – jak dowódca - poprowadzi ostateczną walkę przeciwko złu na świecie. Jednocześnie weźmie pod opiekę Swoich czcicieli – jak pasterz swoje trzody. [Por. J. 1.29 i J. 5.53.9].
PODSUMOWANIE
Modlitwa Yatâ ahû vairyô poświęcona jest zatem „generowaniu” władzy 'królewskiej' dla Ahura Mazdy, odnawianiu uporządkowanego świata według wzoru (ratu) pierwszego uporządkowanego świata Ahura Mazdy (ahu), i ustanawianiu Go Opiekunem ubogich i potrzebujących.
DŻASA ME AVANGHE MAZDA
Jasa me avanghe Mazda.
Jasa me avanghe Mazda
Jasa me avanghe Mazda.
Mazdayasnõ ahmi mazdayasnõ Zarathushtrish
fravarãne ãstutaschã1 fravaretaschã.
Ãstuye humatem manõ,
ãstuye hukhtem vachõ,
ãstuye hvarshtem shyaothnem.
Ãstuye daenãm vanghuhim mãzdayasnim
fraspãyaokhedhrãm, nidhãsnaithishem,
Khavaetvadathãm ashaonim,
yã hãitinãmchã, bushyeintinãmchã
mazishtãchã, vahishtãchã, sraeshtãchã,
yã ãhuirish zarathushtrish.
Ahurãi Mazdãi vispã vohu chinahmi.
Aeshã asti daenayão mãzdayasnoish ãstuistish.
Ashem Vohu vahishtem astī, ushtā astī, ushtā ahmāi, hyat ashāi vahishtāi ashem.
"Czy przyjdziesz mi z pomocą, O Mazda! Czy przyjdziesz mi z pomocą, O Mazda! Czy przyjdziesz mi z pomocą, O Mazda!
Jestem sługą Mazdy, uważam się za Zaratusztriana, który zobowiązał się do służby Mazdzie. Przysięgam myśli na dobre myśli, przysięgam mowę na dobre słowa, przysięgam swoje czyny na dobre uczynki.
Zobowiązuję się do służby dla Mazdy, która jest dominującą religią, która popiera pojednanie i niestosowanie przemocy oraz poświęcenie dla rodziny, prawowitą religię, która ze wszystkich religii, które istnieją lub będą, jest najlepsza, najlepsza i najpiękniejsza; jest to boska religia objawiona przez Zaratusztę.
Świadczę, że nie ma innego twórcy wszystkich dobrych rzeczy niż Mazda. Takie jest wyznanie religii Mazdy.
Boska sprawiedliwość jest najwyższym dobrem, jest źródłem szczęścia. Szczęśliwy człowiek, który zachowuje się sprawiedliwie ze względu na najwyższą sprawiedliwość.
JENGHE HATAM
To jedna z najstarszych mantr zaratusztriańskich - mantr, czyli modlitw i tekstów prowokujących do myślenia.
"Spośród tych istot, których akty czci
Zna Mazda Ahura
Lepsza jest ta, która żyje w zgodzie z Aszą (Boskim Ładem i Harmonią).
Wszystkie je, czy to męskie czy żeńskie
Obdarzamy czcią i szacunkiem."
TEKST ORYGINALNY
"Jenghe hatam aat jesne paiti wangho
Mazdao Ahuro waetha aszat hacza jaonghamcza
Tascza taoscza jazamaide!"
Manthra – NIRAG-i-Gomez maalidan
Przepadnij, przepadnij Zły Duchu zniszczenia!
Niech podwładnych Arymana dosięgnie zniszczenie!
Trzydziestu trzech jest niezniszczalnych
i Świętych Nieśmiertelnych Ameszaspentów
pracowników Stwórcy Ahura Mazdy przez świętość swą będą zwycięscy.
Tekst oryginalny w spolszczonej transkrypcji fonetycznej. Podwojone a należy czytać jak lekko wydłużony dźwięk „a”
Szekaste Szekaste Szejtaan,
Ariman gadżasteh kaar o kerdaar,
na rasad gadżasteh kaar o kerdaar;
Si-o-seē Ameszaaspand
daadaar Hormazd pirozgar paak;
Manthara obronna i oczyszczająca. Nirang Gomez zostałą ułożona w póżniejszym okresie około II-I w. p.n.e. w języku średnioperskim zwanym również Pahlavi używanym od II w. p.n.e. do IX wieku n.e.W manthrze jest wzywanych do pomocy 33 Amesza Spentów, ale w tym ujęciu nie są to emanacje Boga i główne boskie atrybuty lecz 33 Jazatów pomocnicze dobre byty stworzone przez Boga opiekujące się w tym przypadku poszczególnymi dniami miesiąca w kalendarzu (symbolicznie 30 dni miesiąca i trzy dni dodatkowe w roku). Zaleca się kontynuowanie trzykrotne zakończone modlitwą Aszem Vohu. Po zakończeniu powinno się przejść jeszcze rytuał fizycznego oczyszczenia całego ciała (w pierwotnej wersji z użyciem gomez oczyszczonego moczu białego byka). Manthra jest wskazana jako część oczyszczenia fizycznego i duchowego przed Sedreh Puszi.
ŁIISPA HUMATA – Manthra mądrej sprawiedliwości
Wszystkie dobre myśli, dobre słowa, dobre uczynki, są wynikiem działania „dobrej inteligencji”.
Wszystkie złe myśli, złe słowa, złe uczynki, są wynikiem działania „złej
inteligencji”.
Wszystkie dobre myśli, dobre słowa, dobre uczynki prowadzą „do realizacji najlepszej egzystencji i kosmicznego ładu”.
Wszystkie złe myśli, złe słowa, złe uczynki prowadzą „do miejsca najgorszej egzystencji i chaosu”.
Zatem wszystkimi dobrymi myślami, dobrymi słowami, dobrymi czynami tworzysz „miejsce dla wszystkich najlepsze”.
Zatem jest to oczywista droga dla sprawiedliwego.
Bardzo ciekawa manthra, tłumaczona by oddać całą filozofię Zaratusztry na kilka sposobów. Ująłem w cudzysłowy zwroty tłumaczone alternatywnie. Te różne tłumaczenia są wynikiem specyfiki języka awestyjskiego, nie wdając się w szczegóły etymologiczne zostały stworzone tak by w jednym zwrocie sformułować często kilka przesłań i nie mnożyć słów by łatwiej było się tego nauczyć.
Dlatego zwrot „dobra inteligencja” ma trzy znaczenia:
Intencja, Mądrość Boża stająca się udziałem człowieka
Nieuszkodzona inteligencja i mądrość jednostki, człowieka
Właściwy, poprawny, bezbłędny, sposób rozumowania
Odwrotność czyli „zła inteligencja” oznacza:
Intencję kłamstwo Złego Ducha, narzuconą człowiekowi
Uszkodzoną inteligencję i głupotę człowieka
Niewłaściwy, niepoprawny, błędny i zakłamany sposób rozumowania
Dlatego w mantrze jest zawarty, jak widać, złożony przekaz mówiący o tym jakie jest źródło naszego postępowania i skąd się bierze. Może być wynikiem przyjęcia Mądrości Bożej lub dania posłuchu Złej mocy, to której stronie damy posłuch z kolei zależy czy pozwolimy się którejś z tych mocy zagnieździć w naszych duszach i umyśle. Konsekwencją dania posłuchu Złej Mocy będzie upośledzenie naszej inteligencji i mądrości. Stąd czasami dziwimy się, że ktoś nie przyjmuje logicznych argumentów jakby jego inteligencja i mądrość zanikła, jakby oślepł mentalnie. – Rozum mu odjęło czy co? – Pytamy czasem – mając do czynienia ze złym uczynkiem, hejtem, brakiem logiki, którą taki człowiek zastępuje obelgami. Zło podszeptuje mu, że musi wygrać za wszelką cenę, kłamiąc, niszcząc, opluwając. Aeszma – demon gniewu podsyca dewastuje jego inteligencję. Pewnie mieliście do czynienia z takimi przypadkami.
W kolejnych dwóch wersach dowiadujemy się do czego to prowadzi. W pierwszym przypadku przyczyniamy się do świadomej realizacji zamysłu boga zbudowania lepszego świata i kosmosu zarówno tutaj na ziemi w życiu doczesnym, jak i po śmierci bo dostąpimy możliwości wejścia do Domu Pieśni Mazdy Ahury, a po odnowie świata Fraszokereti będziemy egzystować w świecie pozbawionym zła. Stąd w uproszczonych starszych tłumaczeniach dobro prowadzi nas do „Raju” i odwrotnie zło do swoistego „Piekła”
Przedostatni wers mówi o tym, że nasze dobre działania mają moc stworzenia najlepszej egzystencji teraz i po śmierci nie tylko dla nas ale i dla innych. Możemy stworzyć raj na ziemi, albo ziemskie piekło dla siebie i innych. Sami też budujemy sobie raj albo piekło po śmierci.
Ostatni wers mówi – jeśli to sobie uświadomisz, to będziesz wiedział jak postępować. Jeśli będziesz sprawiedliwym człowiekiem ta prawda będzie dla ciebie oczywista, ale nie będzie ona przekazem dla nieuczciwego. Bycie prawym, jest jednym z warunków twojego losu.
Serdeczne podziękowania dla Jakub Olszewski za kreatywne podejście i pomoc w tłumaczeniu.
Tekst awestyjski w transkrypcji fonetycznej
VĪSPA HUMATA
Łiispa humata, łiispa hukta, łiispa hwarszta, baodoo-warszta,
łiispa dushmata, łiispa duzhuukta, łiispa duzhwarszta, nooit
baodhoo-warszta. łiispa humata, łiispa hukta, łiispa hwarszta
wahisztem anguim aszaeeta. Łiispa duszmata, łiispa duuzhukta,
łiispa duzhwarszta, aczisztem anguim aszaeeta. Łiispanaamcza
humatanaam huuktanaam hwarsztanaam wahiszta angui; aaat
hacza czitrem aszaone.
Źródło:
https://bit.ly/3pkEtSc
https://www.facebook.com/Zaratusztrianie/posts/2710239999012847
https://www.facebook.com/Zaratusztrianie/posts/2884126181624227
Komentarze
Prześlij komentarz