Czystość i oczyszczanie zaratusztriańskie

CZYSTOŚĆ INDYWIDUALNA
Choroby, brud i kurz, zanieczyszczenia są uznawane przez zaratusztrian za skalania spowodowane przez Arymana, który w ten sposób uszkodził i popsuł dobre twory boga Ahura Mazdy. Czystość jest elementem walki człowieka z siłami zła w świecie przemieszanym (gumeznisz). Koncepcje czystości i oczyszczenia obejmowały ciało, umysł, ducha i duszę – czyli czystość zarówno w sferze fizycznej, jak i duchowej. Dlatego dla zaratusztrianina czystość jest częścią pobożności.

Utrzymywanie czystości dzięki zrytualizowanemu kąpaniu się i myciu jest częścią codziennej rutyn., Gdy ktoś zostanie w jakiś sposób skażony (skalany) - jako środek zapobiegawczy przeciwko wszelkim możliwym skażeniom – zaleca się proces oczyszczania. Czystość i oczyszczenie dotyczyły nie tylko ludzi, ale odzieży i zajmowanej przez nich przestrzeni. Przepisy dotyczące oczyszczania były szczególnie istotne w czasach starożytnych w suchym, w lecie gorącym klimacie, w środowisku gdzie pył i kurz był codziennością. Codzienna kąpiel ( nahn lub nahan ) jest koniecznością pozwalającą na zachowanie higieny. Obowiązkowe jest do dziś mycie rąk i twarzy przed każdym posiłkiem i modlitwą pięć razy dziennie, także mycie dłoni, twarzy i stóp oraz oraz zdjęcie butów przed wejściem do miejsca kultu. Obowiązuje również noszenie białej bielizny i białej odzieży ceremonialnej. Do dziś kapłani przesłaniają twarzy maską z tiulu. Trzeba pamiętać, że w starożytności kapłani byli również lekarzami, więc noszenie maseczki tak jak dziś zapobiegało zakażeniom drogą kropelkową. Oczyszczanie odbywa się nie tylko w sferze fizycznej ale także kosmicznej i duchowej przez odpowiednie rytuały mające zapobiec rozprzestrzenianiu się choroby duszy i ciała, a zatem ma to także zapobiec rozprzestrzenianiu się zła w wymiarze kosmicznym.

Starożytna recepty na oczyszczanie obejmowały użycie środka dezynfekującego, takiego jak mocz byka (zwany taro lub gomez), który choć dziwny jak na dzisiejsze standardy, był jednym z niewielu łatwo dostępnych i skutecznych środków dezynfekujących w czasach starożytnych. Mocz krowi był stosowany metodycznie przez armię perską, stąd mniejszy odsetek zakażeń ran i przypadków gangreny. Za wojskiem posuwały się tabory, w których pędzono specjalnie wyselekcjonowane w tym celu zdrowe bydło.

Dym lub zapach uwalniany podczas spalania niektórych rodzajów drewna i ziół jak również oraz rytuały przeciwko złemu oku, uważano kiedyś za skutecznie oczyszczające.
Jedną z metod było okadzanie dymem z nasion espand/esfand. Praktyka ta jest do dziś popularna wśród zaratusztrian z Iranu, Afganistanu i Tadżykistanu. Esfand to nasiona Peganum harmala, Poganek rutowaty wieloletniego krzewu ziołowego z rodziny Zygophyllaceae. Poganek rutowaty (Peganum harmala L.), nazywany także rutą stepową lub rutą syryjską – gatunek sukulentu z rodziny łużnikowatych (Nitrariaceae). Roślina występuje w północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie, aż po Indie oraz na terenach śródziemnomorskich (Włochy, Hiszpania, Grecja).

Stosuje się do dziś również ekstrakty z tej rośliny. Esfand jest bogatym naturalnym źródłem pięciu alkaloidów, harmanu, harminy, harmaliny, harmalolu i tetrahydroharminy (od indyjskiej nazwy rośliny, harmal), MAOI-A (inhibitor oksydazy monoaminowej A), substancji, które były stosowane w współczesna medycyna w leczeniu depresji klinicznej. Łodygi rośliny zawierają około 0,36% alkaloidów, liście około 0,52%, korzenie do 2,5%, a nasiona około 6%. Nasiona mają najwyższe stężenie alkaloidów, ale reszta rośliny mogłaby zostać użyta w połączeniu z innymi roślinami leczniczymi i prozdrowotnymi haoma / baresman Wiadomo, że ekstrakty i dym z rośliny mają: właściwości przeciwbólowe i przeciwzapalneobejmują one również działanie stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, właściwości przeciwbakteryjne, skuteczność jako wywar na zapalenie krtani oraz zdolność do zmniejszania spermatogenezy i męskiej płodności. Inne właściwości obejmują skuteczność przeciwko pierwotniakom i malarii oraz zdolność do wydalania pasożytniczych robaków, w tym robaków taśmowych. Opisano właściwości przeciwnowotworowe i przeciwnowotworowe, w tym cytotoksyczność wobec linii komórek białaczkowych HL60 i K562.
Ekstrakt wytwarzany przez gotowanie espandu w occie służy do łagodzenia bólu zęba w środkowym Iranie. Mówi się, że mieszanka zmiażdżonych nasion Espand, miodu, wina, żółci kurczaka, szafranu i soku z kopru włoskiego pomaga wzmocnić słabe widzenie. Oprócz łagodzenia depresji dym z nasion zabija glony, bakterie, pasożyty jelitowe, pleśnie, owady i hamuje rozmnażanie chrząszcza Tribolium castaneum. Korzeń jest stosowany jako środek przeciw wszom. Z nasion powstaje czerwony barwnik, który łagodzi objawy niektórych chorób skóry.

Parsowie w Indiach stosują jeszcze dodatkowe rytuały oczyszczające:

Achu Michu odmiana rytuału Esfand
To rytuał wykonywany przez parsów w Indiach przeciwko złemu oku i wszelkiemu złu czającemu się wokół Człowieka. Ma zabezpieczyć także osobę poddaną rytuałowi na przyszłość i utrzymać ją w duchowej czystości. W niektórych rodzinach achu michu może być wykonywane przez najstarszą kobietę w rodzinie przed ceremoniami, takimi jak navjote, ślub lub jaszan. Przejął niektóre elementy z hinduizmu w postaci owoców i przedmiotó∑ użytych w rytuale.

Rytuał Nahan (lub nahn)
Jest rytualną kąpielą przed ceremonią, taką jak ceremonia inicjacyjna Sedreh-Puszi (przyjęcie wiary) lub ceremonia ślubna . Matki odbywają też nahan po urodzeniu dziecka.

W ramach przygotowań do kąpieli osoba pod przewodnictwem kapłana odprawiającego rytuał odmawia modlitwę, a następnie żuje liść granatu,przyniesiony przez kapłana. Po usunięciu przeżutego liścia wypija kilka kropli Taro, specjalnie spreparowanego konsekrowanego mocz białego byka z małego metalowego pojemnika .Rytuał nirang (taro) jest częścią starożytnej praktyki, gdy taro stosowano zewnętrznie (do mycia przedmiotów i ciała) i wewnętrznie jako środek dezynfekujący przed pojawieniem się nowoczesnych środków przeciwbakteryjnych. Dziwne dzisiaj, ale tysiące lat temu, praktyka ta skutecznie kontrolowała rozprzestrzenianie się chorób i ratowała życie. Gdy nirang-taro nie jest dostępny, sok z granatów może być stosowany jako zamiennik.
Następnie kapłan i osoba przechodząca nahan wspólnie odmawiają modlitwę pokuty, patet. Potem kapłan opuszcza łazienkę i stoi przed drzwiami, podczas gdy osoba kąpie się (jeśli to możliwe, konsekrowaną wodą ze studni świątyni ognia). Po zakończeniu kąpieli odmawia modlitwę kusti

Zaratusztrianin kąpie się codziennie, postrzegając to jako część codziennych rytuałów religijnych.

Rytuał Chahar-Shanbeh-Suri
Chahar-Shanbeh-Suri stał się popularnym obrzędem obserwowanym i odbywanym przez dużą liczbę Irańczyków, którzy zwykle nie są świadomi jego zaratusztriańskiego znaczenia. Ogień jest postrzegany jako transformujący i oczyszczający w tym sensie, że przekształca wszystko, co konsumuje, na swoje podobieństwo. Zaratusztrianie postrzegają również ogień doczesny jako symbol duchowego płomienia - źródło światła mądrości, wigoru i dobroci. Pojedynczy ogień użyty w popularnym obrządku jest reprezentatywny dla siedmiu płomieni oczyszczających.

Rytuał Czahar Szanbeh Suri
To ostatnia środa roku przed Nowruzem (Nowy rok 21 marca). Czahar Szanbeh oznacza środę, a suri oznacza czerwony, rumiany lub świecący. Tego dnia społeczność zbiera się po zachodzie słońca, aby rozpalić siedem małych ognisk, które płoną przez całą noc. Siedem jest pomyślną liczbą w tradycji zaratusztrianizmu, a kilka istotnych elementów w zaratusztrianizmie pogrupowanych jest w siódemki. Przede wszystkim Bóg i sześcioro jego emanacji Amesza Spenta to siódemka. Po rozpaleniu siedmiu ognisk ludzie na zmianę przeskakują nad ogniskami śpiewając „Sorkhie tu az man. Zardieh man az tu” co w luźnym tłumaczenu znaczy jako „Daj mi swoją rumianą cerę. Weź moją mdłą bladość”. W dzisiejszych czasach siedem ognisk jest reprezentowanych przez jeden ogień ogień, a celebranci przeskakują go siedem razy na zmianę.

Za Achemenidów rytuały i czystość miała znaczenie praktyczne i pozwalały na zachowanie higieny, a więc i zdrowia. Okres panowania Partów i czasy dynastii Sasanidów to stopniowe rozbudowywanie, rytuałów zachowania czystości. Pod koniec VII w n.e. zapisane w Vendidad obejmowały ogromną liczbę czynności i były rozbudowywane przez kler zaratusztriański w calu uzyskania większych dochodów.
Wendidad czyli prawo przeciw demonom zapisane w nieudolnym języku awestyjskim uczeni uważają za twór, który powstał w okresie sasanidzkim, czyli krótko mówiąc sfabrykowany i w większości sprzeczny z ideami Zaratusztry. Mimo, że stanowi on część Awesty współcześnie jest odrzucany jako pismo kanoniczne przez większą część zaratusztrian, poza niektórymi rytuałami i zdrowymi zasadami czystości i higieny. Odzielną kwestią dotyczącą skalania w zachowaniu czystości jest postępowanie ze zwłokami ludzkimi, ale to już oddzielny temat.



MĄDROŚĆ HIGIENY ZARATUSZTRIAŃSKIEJ
Zważywszy że te przepisy higieniczne dotyczące czystości i ochrony przed skalaniem powstały 3500 lat temu możemy podziwiać trafność metod i obserwacji, że metale takie jak złoto i srebro działają bakteriobójczo i wirusobójcza, a żelazo czy mosiądz już nie, z kolei ceramika i drewno ze względu na porowatość, raz skażona jest niebezpieczna. Również użycie preparowanej uryny krowiej - gomez, która jest silnym środkiem odkażającym było genialne, tak samo wycieranie (przypuszczalnie prażonym i gorącym) piaskiem, oraz wielokrotne płukanie czystą wodą zdecydowanie zmniejszało możliwość zakażenia. Dziś warto o tym wspomnieć jak to zapisano w Aweście.

AWESTA VENDIDAD FRAGARD 7.X.73,74,75
73. O, Stwórco świata materialnego, Święty! Czy naczynia do jedzenia mogą zostać oczyszczone, jeśli zostały dotknięte i skalane przez Nasu demona choroby
74. Ahura Mazda odpowiedział: „Mogą, o święty Zaratusztra!”
Jak to?
„Jeśli będą ze złota, umyjesz je raz gomezem raz, wytrzesz je piaskiem raz, umyjesz je wodą, a one będą czyste.
„Jeśli są ze srebra, umyjesz je dwa razy gomezem, wytrzesz je piaskiem dwa razy, umyjesz je dwukrotnie wodą i będą czyste.
75 „Jeśli będą z brązu, umyjesz je trzy razy gomezem, potrzesz je trzykrotnie ziemią, umyjesz je trzykrotnie wodą i będą czyste.
„Jeśli będą ze stali, umyjesz je cztery razy gomezem, wytrzesz je piaskiem, czterokrotnie, umyjesz je wodą cztery razy i będą czyste.
„Jeśli są z kamienia, umyjesz je sześć razy gomezem, wytrzesz je piaskiem sześć razy, umyjesz je sześć razy wodą, a będą czyste 72 ].
„Jeśli są z ziemi, drewna lub gliny, są nieczyste na wieki wieków.






EKOLOGIA

OBOWIĄZKIEM KAŻDEGO ZARATUSZTRIANINA JEST CZYSTOŚĆ.
NIE JEST TO JEDNAK TYLKO DBAŁOŚĆ O HIGIENĘ.
Czystość jest rozumiana również jako konieczność zachowania w stanie jak najmniej skalanym świętych tworów AHURA MAZDY, a jednym z nich jest woda.
Dlatego zaratusztrianom nie wolno było myć się w rzece czy jeziorze by brud, czy odchody nie zanieczyściły domeny Jazatów Apam Namat i Ardwisur Anahity. Do mycia musiało być wyznaczone miejsce, gdzie woda nie mogła się przesączyć do ziemi i skazić ziemię brudem, lub zgnilizną.
Wodę pobierano wiec nieskażoną i myto się tam gdzie ani woda ani ziemia nie mogła ulec skalaniu. Słońce i wiatr uosabiane przez Jazatów Mitrę i Waju miało moc wysuszenia pozostałości i ich oczyszczenia, mimo, że nic nie wiedziano o bakteriobójczym działaniu ultrafioletu.
Także włosy, paznokcie i nagniotki nie były porzucane w przypadkowych miejscach lecz izolowane w specjalnych pojemnikach podobnie jak kości zmarłych. W suchym klimacie wyżyny irańskiej oszczędność i szacunek dla wody były warunkiem niezbędnym do zachowania zdrowia i często życia. Na tym nie koniec, skalaniu nie mogły także inne twory boga takie jak zwierzęta i rośliny.
Wszystkie są obdarzone duszą Gao i Frawaszi, a więc winno się dbać o zwierzęta, zarówno te domowe jak i dzikie. Za zabicie psa i wydry lub ich skrzywdzenie groziła dawniej nawet kara śmierci gdy ktoś dopuścił się okrucieństwa.
Do niektórych zwierząt niegdyś podchodzono z podejrzeniem, że mogą być tworem Złego ducha Angra Mainju, toteż w Vendidad część zwierząt uważano za szkodliwe. Zaliczano do nich jadowite żaby i węże, skorpiony, muchy roznoszące zarazę, a przepisy zalecały jako czyn zbożny ich tępienie.
Zaratusztrianizm jest jednak z założenia religią ewoluującą w miarę jak odkrywana jest Asza – prawda o świecie. Toteż współcześni zaratusztrianie dbają o stan całej przyrody w nowoczesny sposób przyjmując obecną naukową wiedzę ekologiczną. Celowo umieszczamy te infografikę bowiem określa ona jak winien pobożny zaratusztrianin podchodzić dziś do czystości wód i nie kalania tworów bożych i nie sprawiania cierpienia istotom żywym. To się przekłada zarówno na dietę, jak i zakupy, a także na codzienne zachowania higieniczne.
NIE KALAJ WÓD, SZANUJ WODY!
NIE KALAJ ZIEMI, SZANUJ ZIEMIĘ!
NIE KALAJ OGNIA, SZANUJ OGIEŃ!
NIE KALAJ POWIETRZA, SZANUJ POWIETRZE!
ZACHOWAJ W CZYSTOŚCI SIEBIE I TWORY BOŻE!
NIE KRZYWDŹ, NIE SPRAWIAJ CIERPIENIA, PONAD TO, KTÓRE SPRAWIASZ INNYM ISTOTOM BY MÓC ŻYĆ.




Źródła:
https://bit.ly/3vepBIE
https://bit.ly/3ay3jcU
https://bit.ly/3vbFb7N

Komentarze