Zaratusztriańska kosmologia

STWORZENIE ŚWIATA

Bundahishan czyli zaratusztriańska kosmologia

Źródło: Encyclopædia Iranica

Opowieść o stworzeniu świata zachowana w Aweście nie zawiera usystematyzowanego opisu kosmologiczny wierzeń ludzi, wśród których została napisana. Pełna opowieść jest znacznie późniejsza, spisana w Pahlavi w okresie sasanidzkim. Główny tekst to „Bundahišn” i „Wybory” autorstwa Zadsprama (ZĀDSPRAM , uczony i autor z zaratusztriański z IX wieku.), jednak obydwa teksty, co należy wyraźnie zaznaczyć, zawierają materiał ze Starszej Avesty.

AHURA MAZDA (dobry Bóg):
Warto zauważyć, że słowa wybrane przez Zaratusztę do opisania najlepszego Boga należą do przeciwnych płci. Ahura jest męski, a Mazda, "najwyższa mądrość, super intelekt" jest kobieca. Zaratusztra często używa także rodzaju nijakiego. To samo dotyczy Ameszaspentów; ich płeć jest określana w Aweście przez powtórzenie „On, Ona duch”. To ciekawa różnica w porównaniu z męskosobowymi w większości Bogami

Zgodnie z tymi tekstami, na początku Ahura Mazda mieszkał wysoko, w czystym świetle;

ARYMAN:
Zły duch (Bóg zła). Aryman mieszkał w głębinach, w ciemności. Między nimi była pustka.

Ahura Mazda był świadomy antagonizmu między nim, a Arymanem i, aby przygotować się do bitwy, najpierw ukształtował swoje stworzenia w stanie duchowym ( mēnōg ), w formie "jasnego, białego ognia" ( Bundahišn 1.44). Twory pozostawały w tym stanie przez 3000 lat.

W międzyczasie Aryman wypuścił swoje pierwotne demoniczne stworzenia z ciemności. Następnie zaatakował świetlisty świat. Ahura Mazda początkowo oferował pokój, który został odrzucony przez Arymana. Po długich dysputach, dwa duchy zawarły traktat ( paymānag ), by prowadzić wojnę przez ograniczony okres czasu (spekulacyjny czas trwania wynosi 9000 lub 12 000 lat) na arenie, którą stał się świat.

Tak rozpoczął się trzyetapowy dramat kosmiczny.Pierwszym etapem dramatu było stworzeniem materii ( bundahišn ), rozpoczęte traktatem; Drugim etapem stało się zmieszanie ( gumēzišn) dobra i zła; Trzecim etapem będzie oddzielenie ( wizārišn) zła od dobra i zniszczenie (przemiana) zła. Ostatnim etap odbędzie się poza czasem historycznym.

Okres (materialnego) stworzenia, trwającego 3000 lat, rozpoczął się po traktacie, kiedy Ahura Mazda wyrecytował modlitwę Ahunwar (Av. Ahuna Vairiia), ujawniając Arymanowi jego ostateczną klęskę co spowodowało, że Aryman pogrążył się w ciemnościach pełen czarnych myśli wściekłości i osłupienia. W tym stanie Aryman trwał przez cały okres tworzenia.

W tym czasie Ahura Mazda ukształtował swoje dzieła w formie materialnej ( gētīg ), celebrując "duchową yasnę " ( Bundahišn 3.23). Ahura mazda w akcie kreacji wyemanował z siebie sześć pomniejszych Duchów (Ameszaspentów) sam stając się siódmym i zarazem jednym ze wszystkimi. Następnie Umieścił każde stworzenie pod ochroną jednego z „siedmiu” (Av. Aməša Spənta ). Najpierw Ahura Mazda stworzył niebo (chronione przez Szahrewara, Av. Xšaθra Vairiia), które otaczało świat niczym skorupa jaja. Drugim stworzeniem była woda (chroniona przez Hordada, Av Haurvatat), która wypełniała dolną połowę "jaja". Trzecie stworzenie, ziemia (chroniona przez Spandārmada, Av. Spənta Ārmaiti ), w kształcie płaskiego dysku, unosiło się nad pierwotny wodami. Na nim powstało czwarte, piąte i szóste stworzenie: Najpierw pojedyncza roślina lub drzewo (chronione przezAmurdada , Av. Amritat), Potem stworzony został byk (chroniony przez Wahmana, Av. Vohu Manah) i pierwszy człowiek, Gayōmard ( Av. Gaiiō.marətan, chroniony przez samego Ahura Mazdę). Siódme stworzenie, ogień (chroniony przez Aszę [Ardwahišta , Av. Aṧa Vahišta]), jak zapisano w (np. Bundahišn 3.8), zgodnie z nakazem przeniknął wszystkie inne twory.

W ciągu 3000 lat okresu materialnego wszystkie te stworzenia były nieruchome, a słońce stało w bezruchu na środku nieba.

Po upływie tego czasu Aryman z powodzeniem wznowił atak. By zniszczyć świat Ahura Mazdy, Aryman stworzył sześć arcydemonów:
1. Aka Mana — demona złych myśli i złych emocji;
2. Śaura — demona tyranii, represji i prześladowań;
3. Tauromaiti — demona bezbożności i ateizmu;
4. Zairi — demona głodu i pragnienia oraz chciwości;
5. Aeszma — demona gniewu, złości, zawiści;
6 Tauru — demona choroby i cierpienia.

W Wyniku tej bitwy nastąpiło skalanie świata. Ahura Mazda uratował jednak "prototypy" (karb ) rośliny, byka i pierwszego człowieka, umieszczając je w niebiańskich sferach gwiazd, księżyca i słońca ( Bundahišn 7). Tymczasem Aryman dalej następował na świat. Przeniknął niebo, zanieczyścił wody, zrobił dziurę w ziemi co spowodowało, że roślina uschła, potem zabił byka, następnie zaatakował i ostatecznie zabił Gayōmarda, skaził także ogień dymem. Początkowo zwyciężył: świat stał się ciemny ( Bundahišn 4.22, Dādestān i.dénīg 36,34, Zādspram 2.11, 2.18-19, 3.1).

Wtedy z woli Ahura Mazdy stał się ruch i wkroczył do świata, a twory (emanacje) Ahura Mazdy zaczęły walczyć Arymanem. W rezultacie, Aryman został uwięziony w niskiej sferze nieba, co uniemożliwiło mu dotarcie do najwyższych niebiańskich sfer ( Bundahišn 4A, Zādspram 3.2). Noc zaczęła przeplatać się z dniem. Wody popłynęły i mogły zostać oczyszczone; Słona woda została oddzielona od słodkiej. Powstało mityczne jezioro Frākswkard (Av. Vourukaṧa), z którego rozwinęły się inne morza i jeziora. Ziemia została zakotwiczona przez korzenie gór, które wyrosły na niej. Pierwszy deszcz podzielił pierwotny ląd na siedem kontynentów. Wysuszona pierwsza roślina została wbita w ziemię i zmieszana z wodą, co spowodowało powstanie nowych roślin. Mówi się, że więcej roślin wyrosło z kończyn byka ( Bundahišn 6.2), których nasiona stały się źródłem życia zwierząt. Podobnie z ciała Gayōmarda powstały metale ( Bundahišn 6F.8, Mēnōg i xrad 27.18), a pierwsza para ludzka powstała z jego nasienia. Ogień chronił świat prawości i umożliwił życie i ruch; było to ściśle związane z koncepcją xwarrah "bogactwo i chwała" ( Zādspram 3.77ff.).

Wszystkie te zmiany miały miejsce na pierwszym etapie zmieszania. Jego całkowity czas trwania wynosił 3000 lat. Ten etap, czas zmieszania, trwa nadal. Pod koniec czasu zmieszania nastąpi "oddzielenie" zła od dobra, a po ostatecznej ceremonii jasyny ( Zadspram 35,15-16) Świat zostanie odnowiony po ostatniej bitwie ( frašegird ; Av. Frašō.kərəti ).


https://www.facebook.com/Zaratusztrianie/photos/a.467199613316908.92385.157973627572843/1571705622866296/?type=3&theater